Protetyka

Protetyka to dziedzina stomatologii, której zadaniem jest uzupełnianie utraconych tkanek zęba, jak również pojedynczych lub mnogich braków zębowych. Utrata nawet pojedynczego zęba to problem natury estetycznej i funkcjonalnej.

Zęby stanowią  spójny zespół, a brak choćby jednego z nich przyczynia się do powstawania nieprawidłowości zgryzowych (przesuwanie się zębów, bierne wyrzynanie się zębów przeciwstawnych) oraz zaniku kości. Braki zębowe są również częstą przyczyną zaburzeń w stawach skroniowo-żuchwowych.

Podjęcie decyzji o uzupełnianiu utraconych zębów jest niezwykle ważne, o czym warto pamiętać.

W naszej klinice wykonujemy stałe uzupełnienia protetyczne ( licówki, korony, mosty, wkłady typu inlay, onlay, overlay, czy endokorona ), jak również uzupełnienia ruchome ( protezy częściowe, całkowite i szkieletowe ).

INLAY, ONLAY, OVERLAY, ENDOKORONA

Inlay i onlay są to wkłady i nakłady koronowe, które są alternatywą dla tradycyjnych dużych wypełnień. Co ważne te nowoczesne wypełnienia wzmacniają ząb i umożliwiają odbudowę anatomicznego kształtu zęba ( guzki, bruzdy, powierzchnie styczne). Ponadto są bardzo trwałe i odporne na ścieranie. Inlay i onlay wykonuje się na podstawie wycisków zębów, a następnie wklejane są w miejsce ubytków.

Wkłady i nakłady za pomocą porcelanowego lub kompozytowego elementu mają zastąpić utraconą część korony zęba. Stosując inlay i onlay uzyskujemy efekt korony z guzkami, czyli naturalną powierzchnię umożliwiającą żucie. Efekt taki nie jest możliwy, jeżeli zastosujemy tradycyjne wypełnienie, czyli plombę. 

Wkład inlay jest stosowany na duże powierzchnie zębów, które żują pokarm. Jest on tak osadzany na zębie, że przynajmniej z dwóch stron styka się z naturalną koroną zęba.

Nakład onlay jest wykorzystywany do ubytków bardziej rozległych i odtwarza nie tylko powierzchnię żującą, ale również guzki. Nakład overlay z kolei odbudowuje całe guzki oraz powierzchnie boczne, które stykają się z innymi zębami.

Inlay i onlay są nowoczesnym typem wypełnienia i często lepszym rozwiązaniem niż tradycyjne wypełnienie. Co najważniejsze nakłady i wkłady wzmacniają ząb, co dotyczy zwłaszcza nakładów onlay i overlay. Istotny jest tu fakt, że dzięki nim siły nacisku w czasie gryzienia rozkładają się równomiernie i dlatego też wypełnienia te zmniejszają ryzyko uszkodzenia zęba. Co również bardzo ważne, wkłady i nakłady są bardzo estetyczne, a stomatolog może dopasować ich odcień do barwy zęba oraz zębów sąsiadujących.

Jak wykonuje się wkłady inlay i nakłady onlay?

Na pierwszej wizycie lekarz stomatolog przeprowadza dokładną diagnostykę wykonując badanie stomatologiczne i zdjęcie rentgenowskie, tak aby zakwalifikować ząb do danej odbudowy. Najważniejszym etapem jest wyleczenie zęba, podczas którego stomatolog usuwa chore tkanki zęba ( próchnicę ) i odpowiednio opracowuje koronę zęba. Ten etap wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, jeżeli ząb jest żywy lub bez znieczulenia w przypadku zęba martwego. Następnie pobierane są wyciski masą plastyczną obu łuków zębowych lub skany za pomocą skanera wewnątrzustnego i przesyłane do laboratorium protetycznego. Na tej samej wizycie lekarz dobiera kolor wypełnienia z próbnika i zabezpiecza ząb czasowym wypełnieniem, aby zapewnić pacjentowi komfort estetyczny i funkcjonalny.

Po kilku dniach pacjent zgłasza się na drugą wizytę podczas której stomatolog usuwa wypełnienie czasowe a przygotowany w laboratorium wkład lub nakład zostaje zacementowany do zęba.

Warto wiedzieć, że inlay i onlay są bardziej czasochłonne niż inne tradycyjne wypełnienia. Rozwiązanie to jest jednak warte poświęconego czasu, ponieważ ta metoda jest dużo bardziej estetyczna i nie widać niemal żadnej różnicy między zębami zdrowymi a tym odbudowanym.

Z czego wykonuje się inlay i onlay?

Wkłady inlay i nakłady onlay wykonuje się z materiałów kompozytowych i porcelany. Warto wiedzieć, że ten rodzaj wypełnień nie jest stosowany w przypadku zębów przednich. 

Jakie są wskazania do stosowania wkładów inlay i nakładów onlay?

Metodę tą wykorzystuje się do odtworzenia zębów trzonowych i przedtrzonowych. Zatem wkłady i nakłady dotyczą tzw. czwórek, piątek, szóstek, siódemek i wyjątkowo ósemek.

Wkłady inlay i nakłady onlay stosuje się w przypadku rozległych wypełnień w zębach żywych, jak również w zębach martwych przeleczonych kanałowo oraz w leczeniu zębów uszkodzonych w sposób mechaniczny.

Wskazaniem do zastosowania ENDOKORON jest odbudowa zębów po leczeniu kanałowym z optymalną utratą zrębu zęba. Część endokorony sięga do korzeni zębów, imitując klasyczne wkłady koronowo-korzeniowe, a część odbudowuje koronę. Zęby, które mogą być w ten sposób odbudowane nie mogą być zniszczone pod dziąsłem oraz muszą mieć wystarczającą ilość tkanki twardej.

Ząb leczony w ten sposób musi mieć też odpowiednie podparcie. Dlatego też stomatolog nie zaproponuje nam nakładu, endokorony, jeżeli np. w wyniku leczenia kanałowego doszło do znacznego zniszczenia naturalnej korony zęba lub też po leczeniu zostały jedynie cienkie ścianki zęba. Jeżeli doszło do takich uszkodzeń, ząb musi być odbudowany w tradycyjny sposób, a więc z wykorzystaniem wkładu koronowo-korzeniowego oraz pełnej korony porcelanowej, która zostanie zamocowana na tym wkładzie.

WKŁAD KORONOWO-KORZENIOWY

Wkład koronowo – korzeniowy jest rodzajem sztyftu osadzanego i cementowanego w korzeniu zęba po jego uprzednim przeleczeniu kanałowym. Wskazaniem do jego zastosowania jest znaczne zniszczenie części koronowej zęba lub złamanie zęba i potrzeba wykonania korony protetycznej lub mostu.

Wkłady najczęściej wykonywane są z włókien szklanych, jak również indywidualnie w laboratorium protetycznym ze stopów różnych metali np. ze stopu złota, ale decyzję który z nich w danym przypadku zastosować podejmuje lekarz w zależności od sytuacji klinicznej.

KORONA PORCELANOWA

Korona jest to uzupełnienie protetyczne stałe pojedynczego zęba, które odbudowuje i jednocześnie wzmacnia zniszczony ząb, może być wykonane zarówno na zębie żywym jak i martwym. Korony wykonane mogą być z porcelany na podbudowie metalowej ( metal nie jest widoczny, jest tylko czapeczką pokrytą porcelaną ) lub bardziej estetyczne, pełnoceramiczne ( czapeczka pod porcelaną jest również ceramiczna ). Obecnie, z uwagi na wiele zalet ( estetyka, trwałość, szczelność, precyzja wykonania dzięki innowacyjnej technologii wykorzystującej skanery cyfrowe ) stosuje się głownie korony ceramiczne typu Zirconia ( połączenie cyrkonu jako podbudowy z porcelaną ) lub korony wykonane z jednolitego materiału cyrkonowego np. korona Prettau. Aby założyć koronę konieczne jest oszlifowanie zęba z każdej jego strony, aby przygotować miejsce dla przyszłej korony. Po takim przygotowaniu zęba stomatolog pobiera wycisk protetyczny, który wysyła do laboratorium wraz z określeniem indywidualnie dobranego koloru przyszłego uzupełnienia protetycznego oraz zakłada tymczasową koronę na oszlifowany ząb, co pozwala na bezproblemowe funkcjonowanie pacjenta. Na kolejnej wizycie lekarz kontroluje gotową koronę dokładnie sprawdzając jej dopasowanie. Na tym etapie pacjent ma również możliwość sprawdzenia swoich odczuć (wrażeń) z komfortu nowego uzupełnienia protetycznego. Jeśli wszystko jest prawidłowo dopasowane, kolor odpowiednio dobrany, koronę można na stałe zacementować, czyli osadzić na przygotowanym filarze. W wyjatkowych sytuacjach, np. gdy ząb jest na tyle zniszczony, że korona nie zdoła się na nim utrzymać, przed szlifowaniem zęba wzmacnia się go stosując tzw. sztyfty, czyli wkłady łączące korzeń zęba z jego koroną ( wkłady koronowo-korzeniowe ). Stanowią one wzmocnienie konstrukcji dla utrzymania przyszłej korony. Oczywiście taki ząb wcześniej musi zostać przeleczony kanałowo.

WSKAZANIA DO ZAŁOŻENIA KORONY LUB KORON :

• rozległe zniszczenie tkanek zęba próchnicą
• liczne i rozległe wypełnienia w zębie
• uszkodzenie i osłabienie zęba wskutek urazu mechanicznego
• ścieranie zębów np. bruksizm
• korekta kształtu, barwy, położenia i estetyki zębów

MOST PORCELANOWY

Most porcelanowy podobnie jak korona porcelanowa jest uzupełnieniem protetycznym montowanym na stałe w przypadku braku jednego lub kilku zębów i zbudowany jest z połączonych w szeregu koron. W przypadku braku jednego zęba, szlifuje się zęby sąsiednie tak, aby założyć na nie korony, które podtrzymują środkowe „przęsło” mostu, które uzupełnia brakujący ząb. Filarami dla mostu są sąsiadujące z luką zębową zdrowe zęby, na których taki most jest osadzony. Most porcelanowy jest doskonałą alternatywą dla protezy częściowej, ale często jego wykonanie wiąże się z potrzebą szlifowania zdrowych zębów, dlatego w takim przypadku należy rozważyć wszczepienie implantów.

MOST ADHEZYJNY 

Most adhezyjny stosujemy głównie w przypadku pojedynczych braków zębów jedynie w wybiórczych przypadkach w celu uniknięcia konieczności szlifowania zdrowych tkanek zęba. Taki most przytwierdzany jest do powierzchni wewnętrznych sąsiednich zębów za pomocą specjalnych „ skrzydełek”. Most adhezyjny najczęściej stosuje się jako uzupełnienie tymczasowe np. na czas wgojenia się implantu zębowego.

PROTEZY ZĘBOWE RUCHOME

Wyróżniamy następujące ruchome protezy stomatologiczne ( czyli uzupełnienia protetyczne wyjmowane przez pacjenta ) :

PROTEZY AKRYLOWE CZĘŚCIOWE uzupełniają częściowe braki w uzębieniu. Są one utrzymywane na zębach naturalnych za pomocą metalowych klamer (haczyków).

PROTEZY AKRYLOWE CAŁKOWITE są umieszczane w jamie ustnej po usunięciu wszystkich pozostałych zębów i wygojeniu tkanek, które może trwać do 2 miesięcy.

PROTEZY SZKIELETOWE w odróżnieniu od protez akrylowych ( powyższych ) mają zmniejszoną do minimum płytę akrylową, co znacznie poprawia komfort ich użytkowania. W wariantach klasycznych protezy te muszą mieć w swojej budowie klamry, ciernie itp. , które są mniej lub bardziej widoczne. W estetycznych wariantach wykonujemy protezy szkieletowe mocowane na specjalnych zasuwach, zatrzaskach lub teleskopach, co sprawia również, że proteza taka stabilnie i mocno trzyma się podłoża. Daje to użytkownikowi protezy swobodę i komfort podczas rozmowy i spożywania posiłków oraz zadowalający efekt estetyczny.

W niektórych przypadkach proponujemy pacjentom SZYNOPROTEZY, które zabezpieczają zęby przed rozchwianiem.

PROTEZY NATYCHMIASTOWE zakładane są bezpośrednio po usunięciu zębów a wykonane są w laboratorium protetycznym na podstawie wycisków pobranych na poprzedniej wizycie. Chociaż zaletą tych protez jest to, że pacjent nigdy nie pozostaje bez zębów, to jednak muszą być one ponownie dopasowane po kilku miesiącach po całkowitym wygojeniu się dziąseł.

SZYNA RELAKSACYJA

Szyna relaksacyjna, jak sama nazwa wskazuje przynosi jej użytkownikowi relaks i ulgę. Jest to indywidualnie dopasowana przezroczysta nakładka na zęby. Z założenia szyna relaksacyjna ma przynosić ulgę pacjentom, którzy zaciskają zęby albo cierpią na szczękościsk. Szyny relaksacyjne różnią się między sobą na przykład twardością, którą dopasowuje się do indywidualnych potrzeb i schorzeń pacjenta. Czas noszenia szyny relaksacyjnej uzależnia się od wielu czynników, w tym zaawansowania bruksizmu. Materiały stosowane do produkcji szyn relaksacyjnych są biozgodne i akrylowe, a wyróżnia je wysoka odporność na wszelkie uszkodzenia. Dodatkowo są tak zaprojektowane, aby nie podrażniały dziąseł i nie powodowały otarć.

Szynę relaksacyjną najczęściej zaleca się osobom zmagającym się z bruksizmem. Zgrzytanie zębami, czy nadmierne zaciskanie szczęki to zaburzenia, które nierzadko prowadzą do upośledzenia funkcjonowania stawu skroniowo-żuchwowego. Uszkodzenie tego stawu z kolei może prowadzić do bólów głowy, karku, kręgosłupa, stawów skroniowo-żuchwowych, a także ścierania się i rozchwiania zębów. Na szynę relaksacyjną najczęściej decydują się osoby, które w swoim codziennym życiu narażone są na stres, który jest przyczyną zgrzytania zębami lub szczękościsku. Szyna relaksacyjna sprawdza się zwłaszcza w nocy, kiedy to zaciskanie zębów uniemożliwia spokojny sen, a nierzadko prowadzi do bezsenności. Szyny relaksacyjne poza funkcją relaksacyjną, chronią zęby przed uszkodzeniami.